Zdarzyło Ci się spojrzeć na różne rodzaje formularzy PIT i pomyśleć: „Który z nich właściwie dotyczy mnie?!”. Wiele osób co roku ma wątpliwości, czy ich dochody powinny zostać rozliczone na PIT-36, PIT-37, a może PIT-28? Wybór odpowiedniego formularza jest jednak kluczowy, aby uniknąć problemów z urzędem skarbowym i skorzystać z ulg, które Ci przysługują. W tym artykule wyjaśniamy rodzaje PIT-ów w Polsce: prosto, zrozumiale i bez skomplikowanego słownictwa. Dzięki temu spokojnie wybierzesz właściwy formularz i poprawnie rozliczysz swoje dochody!
Rodzaje formularzy PIT – który z nich jest dla Ciebie?
Od lat prowadzimy biuro rachunkowe – doskonale wiemy, że podatki w Polsce potrafią być skomplikowane i niezrozumiałe. Właśnie dlatego tworzymy poradniki, których celem jest wyjaśnianie najważniejszych pytań i wątpliwości. Jednym z częstszych problemów są rodzaje formularzy PIT, które opisujemy w kolejnych akapitach. Po przeczytaniu naszego artykułu, zyskasz wiedzę, która pomoże Ci wybrać, wypełnić i złożyć właściwą deklarację PIT!

PIT-2
PIT-2 to oświadczenie składane pracodawcy przez pracownika, który chce, aby przy obliczaniu zaliczek na podatek dochodowy uwzględniana była kwota wolna od podatku. Pozwala to na pomniejszenie miesięcznych zaliczek, co przekłada się na wyższe wynagrodzenie netto w trakcie roku. Formularz PIT-2 składa się najczęściej przy rozpoczęciu nowej pracy lub w sytuacji, gdy wcześniej nie był złożony, a pracownik chce skorzystać z tej ulgi. PIT-2 jest przeznaczony dla osób zatrudnionych na umowę o pracę, umowę zlecenie czy inne formy zatrudnienia, w których pobierane są zaliczki na PIT.
PIT-6
PIT-6 służy do ustalenia wysokości podatku dla osób prowadzących działy specjalne produkcji rolnej (np. hodowla zwierząt futerkowych czy uprawy roślin ozdobnych). Deklarację składa się, w celu określenia wysokości zaliczek na podatek dochodowy, które podatnik musi wpłacać w trakcie roku. Termin złożenia formularza mija natomiast 20 stycznia bieżącego roku podatkowego. Formularz PIT-6 muszą składać osoby fizyczne, które prowadzą działalność w zakresie działów specjalnych produkcji rolnej.
PIT-8C
PIT-8C to formularz, w którym płatnik (np. biuro maklerskie) informuje urząd skarbowy i podatnika (np. klienta biura maklerskiego) o dochodach kapitałów i innych przychodach (np. związanych z obrotem papierami wartościowymi). Formularz otrzymują osoby, które w danym roku uzyskały zyski z giełdy lub innych świadczeń (np. dochody w ramach praw autorskich). Na podstawie PIT-8C podatnik uzupełnia odpowiedni PIT roczny (najczęściej PIT-38).
PIT-11
PIT-11 to podstawowa informacja o dochodach i pobranych zaliczkach na podatek, sporządzana przez płatnika (np. pracodawcę). Otrzymują go pracownicy, zleceniobiorcy oraz inne osoby, za które płatnik odprowadzał zaliczki na PIT. Na podstawie PIT-11 podatnicy wypełniają roczne zeznania podatkowe (np. PIT-37 lub PIT-36).
PIT-16A
PIT-16A służy do wykazania składek na ubezpieczenie zdrowotne przez osoby rozliczające się w formie karty podatkowej. Dzięki niemu można pomniejszyć należny podatek o część opłaconych składek zdrowotnych. Składa się go corocznie – do 28 lutego za poprzedni rok podatkowy. Przeznaczony jest wyłącznie dla podatników, którzy wybrali kartę podatkową jako formę opodatkowania działalności.
PIT-28
PIT-28 to formularz dla osób i firm, rozliczających się ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. W tej formie podatek liczony jest od przychodu (bez uwzględniania kosztów uzyskania), według stawek zależnych od rodzaju działalności. Formularz PIT-28 składają przedsiębiorcy prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą opodatkowaną ryczałtem, wspólnicy spółek cywilnych oraz osoby prywatnie wynajmujące nieruchomości.
PIT-36
PIT-36 składają osoby, rozliczające się na zasadach ogólnych (według skali podatkowej) z dochodów, od których same muszą odprowadzać zaliczki (np. przedsiębiorcy, prowadzący działalność gospodarczą). Formularz ten obejmuje też dochody z niektórych działów specjalnych produkcji rolnej oraz dochody małoletnich dzieci, rozliczane łącznie z rodzicami.
PIT-36L
PIT-36L przeznaczony jest dla przedsiębiorców, którzy prowadzą działalność gospodarczą, opodatkowaną według podatku liniowego. W tym przypadku przedsiębiorcy płacą stałą stawkę podatkową, która wynosi 19% i jest niezależna od wysokości dochodów. Warto jednak pamiętać, że formularz PIT-36L nie pozwala na skorzystanie z wielu ulg podatkowych (np. wspólnego rozliczania dochodów z małżonkiem).
PIT-37
PIT-37 to najpopularniejsze rozliczenie podatkowe w Polsce. Jest ono przeznaczone dla osób, które uzyskują dochody, opodatkowane skalą podatkową, rozliczane przez płatnika (np. pracodawcę). Formularz PIT-37 obejmuje m.in.: umowy o pracę, umowy cywilnoprawne (umowy zlecenie, umowy o dzieło) czy świadczenia ZUS (np. emerytury, renty). Ten rodzaj deklaracji pozwala na odliczenie ulg podatkowych, jeśli podatnik spełnia określone warunki.
PIT-38
PIT-38 dotyczy dochodów kapitałowych, takich jak sprzedaż papierów wartościowych, akcji, kryptowalut czy innych instrumentów finansowych. Formularz ten składają podatnicy, którzy w danym roku dokonali transakcji na rynku kapitałowym (np. na giełdzie). Podatek od dochodów kapitałowych wynosi 19%, a PIT-38 pozwala na wykazanie i rozliczenie zysków lub strat kapitałowych w rocznym zeznaniu.
PIT-39
PIT-39 służy do rozliczenia dochodów ze sprzedaży nieruchomości. Podatek w przypadku zbycia nieruchomości przed upływem pięciu lat od jej nabycia, wynosi 19%. Formularz PIT-39 muszą złożyć również te osoby, które uzyskały dochody w ramach odpłatnego zbycia praw majątkowych, związanych z nieruchomościami (np. lokalu mieszkalnego, domu jednorodzinnego).
PIT-OP
PIT-OP (Oświadczenie o przekazaniu 1,5% podatku) składają emeryci i renciści, którzy nie muszą wypełniać pełnego zeznania, a chcą przekazać 1,5% podatku na Organizację Pożytku Publicznego. Dzięki temu, mimo że nie składają np. formularza PIT-37, mogą wspomóc wybraną OPP. Wystarczy podać dane identyfikacyjne i wskazać organizację, której ma zostać przekazane 1,5% podatku.

Dlaczego załączniki do formularzy PIT są tak ważne?
Przy składaniu zeznania rocznego, warto pamiętać, że oprócz głównego formularza PIT często konieczne jest dołączenie odpowiednich załączników. Stanowią one integralną część rozliczenia, uzupełniając je o dodatkowe informacje. W załącznikach ujmuje się szczegółowe informacje na temat m.in.: ulg i odliczeń od podatku czy dodatkowych źródeł przychodów, których nie da się w pełni uwzględnić w formularzu PIT. Przykładowo, PIT/O służy do rozliczenia ulg, natomiast PIT/B do wykazania przychodów i kosztów prowadzonej działalności gospodarczej.
Brak wymaganego załącznika lub niepoprawne jego wypełnienie może skutkować koniecznością dokonania korekty zeznania lub nawet nałożeniem kar przez urząd skarbowy. Dlatego zawsze należy sprawdzić, czy oprócz wypełnienia głównego formularza nie trzeba dołączyć innych dokumentów, aby rozliczenie było kompletne i prawidłowe.
Do kiedy trzeba złożyć PIT?
Terminy składania deklaracji PIT różnią się w zależności od rodzaju rozliczenia i formy opodatkowania.
- Do 30 kwietnia należy złożyć: PIT-36, PIT-36L, PIT-37, PIT-38, PIT-39 oraz PIT-28. Jeżeli natomiast 30 kwietnia przypada na dzień wolny, termin przesuwa się na najbliższy dzień roboczy.
- Płatnicy (np. pracodawcy) muszą wystawić i przesłać PIT-11 oraz PIT-8C do końca stycznia do urzędu skarbowego, natomiast do końca lutego podatnikowi (np. pracownikowi).
- 28 lutego mija termin złożenia formularza PIT-16A.
Pamiętajmy, że terminowe złożenie deklaracji i ewentualnych załączników jest kluczowe. Niedotrzymanie terminów może skutkować odsetkami za zwłokę lub innymi konsekwencjami skarbowymi.
Rodzaje formularzy PIT – wybierz właściwy i rozlicz dochody
Choć różne rodzaje formularzy PIT mogą przyprawić o zawrót głowy, mamy nadzieję po przeczytaniu naszego poradnika, wiesz więcej i poprawnie rozliczysz swoje dochody. Pamiętaj również, aby pilnować terminów składania deklaracji podatkowych. Jeśli natomiast wciąż nie masz pewności, jaki druk PIT powinieneś wybrać albo potrzebujesz indywidualnej odpowiedzi, zawsze możesz skorzystać z doradztwa podatkowego. Prawo podatkowe w Polsce nie należy do najłatwiejszych, ale udowadniamy, że nawet najbardziej skomplikowane sprawy, można wyjaśnić w prostych słowach!